Wednesday, August 27, 2008

THANG SIANGH KHANSUNG TAANGTHU. [ iv ]

CHRISTIAN KI-ITNA SUNGAH PAHTAWINA.
Tuingo khua
Christian nuntak pen ki-itna leh khat leh khat kipahtawina simloh adang omlo hi. Piakkhiatna pen ki-it tungtawnin hong paikhia hi. Nungzuilai kaphawkkik hi. Amaute nekhawm dawnkhawm uh hi. Avaal omlo a kisam omlo hi. Pawlpi khanglo a ki-aapte pen ki-itna neite ahi hi. Ki-itna omlo hileh neihsa themcik zong kipianuamlo ding hi.

Mission president van hong kisuan ciangin," Global Mission Project Plan" namkhat ahi Pilna-Saang kihong hi. Lusei Community sung ahi Tuingo khua-ah Elementary School a masapenin kahong uh hi. A honni ciangin bawngkhat tawh lawm uh hi. Mipi ankuang umkhopna hi a, lungdam thei mahmah uh hi. Vaitun muakna khuanawl ah Gatepi khat bawlin pakkual tawh Choir limci mahmah tawh nong muak uh hi. Leitunglam nasepna hilo ahih hangin ki-itna bulphuh nasep khempeuh limci hi. Christian sanggam leh Topa naseem zahtakna leh itna tawh lahna khempeuh limci a siangtho hi. Deih ngetna tawh kimuakna namte pen Satan nasep ahi hi.

Pasian in hong hehpih a, bangbang mawhsakna a om zongin, minam deidanna leh zawhthawhna lungsim neucik zong kavom kei hi. Lusei lakah project kapat masak hangin muhdahna leh telkhelhna kapeng tuan kei hi. Kei khutkhelhloh nangin kikeemin Topa mitsuanin ka om hi.

Union administration lamah U. Ba Hla Thein president a seplaitak ahi hi. Khalam kingalo uliante pen kithutuahna a om ciangin patau uh hi. Leitung politicalmovement tawh saikak uh a, " Devided and Rule " policy zangnuamzaw mawk uh hi. Tua zong Christian sungah Racism, monopolism buaina namkhat hong lut ahi hi. Namliante in namneute a khankhiat ding deihlua lo hi. Pasian Lungdamnathu pen amau aadingin thuneupen suak sak hi.

Leitung political point of view tawh en phial leengzong, Lusei, Pawi, Zomi cihkhawngpen minamkhat ihi hi. Midangte suktuah aa omhun hinawnlo hi. Ih duhhopna leh huaihamna leitung silehsa lungsimte in hong haisak ahi hi. Khalam semsem ah ki-itna thukzaw tawh kizop huai hi.

Pyidawtha Pawlpi.
Pyidawtha khua pen leihoihna munhoih mahmah ahi hi. Vial Go, Mang Kim, Gin Khua Piang, Nang Sian Pau, Goih Za Ciin, Hang Chiau te na omkhin uh hi. Sabbath School member 16 tawh Company khatin na om uh hi. Meipi vaakin Bible Study pia-in nitaksim Home-visit kabawl uh hi. Khangno tangval, Son Khan Do, Siamn Mang, Dam Khan Do. Khoi Khua Pau, cihte in hong panpih mahmah uh hi. Kumkhat sungin SS member 61 kapha uh hi. Pawlpi khangto-in nasepna nuam mahmah hi.

Mission president aa ka-om ciangin kahawhkik hi. Teizaangmi tam mahmah hi. Pawlpi thahaat semsem hi. " Global Mission Plan" project dingin Middle School kihonsak hi. Tua bang a kihonnate pen Local Pawlpi kipiakzawhnamun leh amautha tawh a paisuakzo ding munte kimasak ahi hi. Mite deihsakna mawktawh kiseemlo hi.

Choir tawh pakkual okin hong muak uh hi. Keelpi khat go-in Elder leh makai zawdeuh teng tawh tukhawmin mailam kalsuan zia ding kikumin kilawp mahmah hi. M leh C kikhenna pen Administration gitlohna tungtawn aa thupiang hi a, mipum aa kikhen dingnam hilo hi. Lungsim tawh ei utna, eilametna teel lel ding ahi hi. M leh C pen pawlpi hilo hi. Ki-ukna policy hibek hi. Koikoi ah ih om zongin lampialna omlo hi. Pasian Lungdamnathu sungah nuntak ding thupi hi.

Nidangin Singuunau Pawlpi makai Sihzaang ulian pawlkhat buaisakna kathuak hi. Pawlpi khangto hi. Bullampan uliante hong thapiakna kangah hi. Kha mittang tawh enlo-in, leitung mipilte ngeina bangmahin amau minam gilpi aading enin, midangkhat khantoh ding phal hetlo uh hi.

Mopawi-in bawng kago uh hi. Sanete in Pasian naseem theilo ding hi, cingiau mawk uh hi. Reform upna tawh hong vaat uh hi. On Pum, On Za Nang, Mang Kim, Nang Sian Pau makai-in thu nam-17 tawh hong khia uh hi. Sanete vantung tunglo ding hi, ci uh hi. Mang Kim ta nungak ithuai mahmah hong si hi. A bawngtal go hi. Kuamah paulo uh hi. Thangno nu hong si hi. Bawnglu innka dimin kigual hi. Kuamah paulo hi. Lamdang sa-in, amau ciangin kuamah pauselo uh, ei ciangin hizah in thusia piangsak mawk uh hiam, kacih ciangin, " Sihzang lungtang a tuaci mah hilo maw," hong cihsan lel uh hi.

Hih lungtangtawh vantung a kitung thei diam, khat in cileuleu hi. Sihzang ahih hang Sihzang lungtang vom kei peuhleh, Jesu lungsim bang nei peuhleh gupna ngah ding hi, ci-in nui uh hi. Sihzang lungtang kepzong gupna taanna namkhatin na kihel mawk zen hi. Zomite a balkek minam siahuai pen Sihzang ahi hi. A mipihte zuak aa namdang tawh a kop den Sihzangte ahi hi. Banghun banghunin Sihzang pen minam makai ding in muanhuai ngeilo hi. " Mawmaw thutah son" cih paunak nei uh hi, Thumanna omlo hi. Zuauthu tawh kivaak uh hi. Gilpi aading bek a Pawlpi beel ahi uh hi.

Tedim mite gaalpen namdang hilo hi. Khangtawntung aa ihdo Sihzang tudong ahi hi. Kumpi naseem khang masasa thuaklah Sihzang ahi hi. Tu-in zong Biakna Pawlpi tuamtuamte buaipih Sihzang ahi hi. Makai-in omleh zong a metang dingin khat leh khat hong sutuah in hong khenkham hi. Nautaangin omleh zong makaite a dopih ding midangte kitawngsakin hong buaisak hi. Ei Tedim mite gaal siahuai pen Sihzangte hitawntung ding hi.

Lezaang khua leh Anlang.
Khamtunggam khualzin pen theihsa mah bang ahi hi. Ei silhding puanza khat, kikhelhna ding shirt, bombi, sungten nih leh thum tawh savan haza sunsiahpheel tuateng pen puakkhop cing mahmah a, mualsaang mualniam kantanin kipai hi. Ih gaal a khua tun nangin luitaw dong kituaksuk a, mualdawn ih tun mateng kikahto hi.

Lazaang khua katung uh hi. Paat ngingeei-in khuataw pan kasuakto uh hi. Pawlpi mite in khuanawl ah tuivot tawh nong dawn uh hi. Pakkual hong oksak hi. La dawngkhat hong paih hi. Lungdam si, tuivot in nakpi tawldam sak hi. Gimna khempeuh tawmno sungin beimang hi. Hih dawnnate pen deihna nei ahih ding patau kawmkawmin kapaipai hi. Lezang ah ah zankhat kataam uh hi.

Sia Kham Khen leh Sia Nang Do Dal in zan thapai in Motion picture lakin naseem hi. Gim mahmah kawmkal ah zanthapai manlah mahmah uh hi. Anlang ten Motion picture deihlo hi, ci-in kaza uh hi. Sia Gin Lian Pau in Sangsiapi a seplaitak ahi hi. Thudang ngaihsutna om hizaw ding cih ka-um hi. Anlang ten welcome lo ahih ciangin, Thalmualten hong la nung, ci-in thu hong za sak uh hi. Tua a zak ciangin Anlangte honkhat hong pai-in hong la uh hi. Zankhat tamin kagiak uh a, gimpipi in Dalpu leh Kham Khen in movies lak leuleu hi. Sia Lian Pau in nidang hong ngai mawhlo a kangaihsut pen khauhom mahmah pongmawk a, ahang kathei kei hi.

A zingsang ciangin Thalmuallam kamanawh uh hi Khuazan khin hi. A khuabupin Hausa upa vaihawmin khuanawl ah nong muak uh hi. Pakkual mah nong oksak hi.

Thalmual khua panin Ngente kadelh uh hi. Lampi haksa a, tuidawn ding nangawn omlo hi. Taikhatna pan Pawlpi Dorcas ten nahtangtui tawh nong dawn uh hi. Lungdam luakawm tawh tawldam pah hi. A zingciangin Zampilam manawh ding kahi uh hi. Khua khat leh khat kigamla lua a, nipi kaal nih dektak kizin ahih ciangin cilehsa kham hi. Kitaangzo nawnlo hi.

Zampi khua manawh.
Zampi khua pen India tawh gamgilam naih hi a, gamdawn mahmah hi. Tedim panin ni-4 kipai khin ahihmanin ka khenuaivun golpi pi kihawkin san diakduak hi. Tua laitakin Elder pa zi hong pai a, " Nu ei sia, hibangin lam bangci pai ding, " ci-in naciah kik vingveng hi. Sakol kawm ding a zonzon laitak un, Zampi panin sanggamte hong pii ding sakol nih tawh hongtun kituak hi. Lungdam takin sakol tung tuangin Zampi kamanawh uh hi.

Zampi pen gamla mahmah hi. Zan khuamialpi -in khuadam thuakin khuanawl ah choir sa-in nong muak uh hi. A zingciangin bawngnih go in hong tutpih uh hi. Ninih katam khit uh ciangin lungdamtakin kaciah uh hi. Thang Tun in Thalmual panin Tedim dong sakol tawh hong kha leuleu hi. Tedim katun ciangin Sakollaam biakinn hontawh hong kituak a, hun nuamtakin kazang hi.

Tedim Elder ahi Sian Cin Zam hunzatni ciangin keizong gimpipi-in ka kikhawm teitei hi. A maigualah tutna hong pia uh hi. Pastor Pasian naseemte sakol tungtuangin kikai ngaungau, kimuakin pakkual khawng ki-oksak neunau keeimawk, ci-in hong gen hi. Kapam a tu pasal khat in, " hipan bel dawn lo mekding ahi ve maw" ci-in nui cicit hi.

Kapteel khua hawhna.
Kapteel khua pen kapianna khua ahi hi. ADRA project tawh sepdingin Hidro Electric bawl kasawm uh hi. Sia Kenneth Htang tawh kahi uh hi. Khuapih ten thaulawng-91 tawh nongdawn uh hi.

Sawbuazishin B.
Sawbua Pawlpi vehin nihvei kapai uh hi. A masa-in bawng hong gawh hi. A nihveina ah lawi hong gawh uh hi. Laamna leh programmed bawlin zindona Reception hong nei uh hi.

Tengkaya khua
Tengkaya pen pasal kician mahmah omna pawlpi khat ahi hi. Sia Let Khua Pau, Sia Lal Khua Pau te ki buphualna khua ahi hi. Thahdo minam phualpi cileeng kikhiallo ding hi. Sia U Ba Khin leh Sia Do Hen Pau tawh sang hongin kapai uh hi.

Bawngkhat go hi Thado ngeinalaam tawh hong tutpih uh hi.

Lungdamnathu tawh kisai kakhualzinna ah, vanleeng, meileeng, mawtaw, sakolleeng, teembaw, gunkuang, bawngleeng, saika, bicycle, aa kipan khe dongin kazatloh omlo hi. Keima haatna hilo hi. Pasian hehpihna ahi hi. Pasian hong ompihna vangletna leh nalamdang ahi hi. Leitung pilna tawphah kanei kei hi. Pianpih lungsim picinna kanei kei hi. Pumpi thatang haatna kanei kei hi. Kei tha hongpia dingleh hong tawsawn ding sanggam uu leh nau mihon kanei kei hi. Kahih khempeuh Pasian hehpihna hi ci-in ka um hi.

Matupi- Lung Ngo.
Mandalay panin Bus tuangin Ganggaw katung hi. Sia Van Peo in motor-gate ah nong dawn hi. Ganggaw ah zankhat tamin, Lungngo manawhin kiding khia leuleu uh hi. Lampi kician omlo hi. Luidung zui-in kipaipai hi. Luikanna tam mahmah a, tuingapin khedap keuman ngeilo hi. Luigei lobuuk munkhat ah katam uh hi.

Lam-an ding buhtang leh meh ding ci leh MSG longal a dang kakeng kei uh hi. Anhuan hun ciangin thuk bawlin beel kasuang uh hi. Ngasa ngen tawh siahin mat masaksak beelsung kadenna uh hi. Ngasa tam mahmah a, meh ding peuhmah patau omlo hi. Mehteh neektheih ding tamlo hi. Tuaiteng kung omkawikawi hi. A dawnngeek pen mehin nakzat mahmah uh hi. A huat khempeuh tuaiteng dawnngek khah hamtang uh hi. Ngasa tawh kilawm petmah hi.

Zotungmite pen ei Tedim mite nuntak banglian ahi uh hi. Gatamtui nakneek mahmah hi. Lo pen kum tampipi kho uh hi. Kupailo nei uh hi. Lungngo khua-ah Sia Mang Za Lian in Saangsiapi vaseem ngei hi. A mite pen Pasian thulamah thahaat mahmah uh hi. Nuam thei mahmah uh hi. Zindo siam uh hi. Thungai nuam uh hi.

Lungngo tawh kigaalsai namun ah Runglei kici suangkeen mualsangpi khat kikhung hi. Tua mualsang pen dawi teenna or sikhate khua dingin upna nei uh hi. Zahtak mahmah uh hi. Lawki thahaatlai-in kumsimin sial tawh bia uh hi. Hausate a sihding ciangin, tua mual ah khuang leh daak kitumin lumziahziahin kiza hi, ci uh hi. Tua bangin a zak ciangin Hausate innsungah misi om hamtang hi, ci-in um uh hi. Tua mualnuai pen thuksuk mahmah hi. Mualbul teng tuamin singmaang zing ngemngamin po hi. Tua mun pen sialtai khempeuh in beel a, zangsial leh innsial tawh omkhawm uh hi. Dawi in keem hi, ci-in um uh hi.

Katun madeuh in, hong zindo nadingin sazuk bengin kuan uh a, khat man uh hi. Ni-3 katam sungin innsim phial mahin anne hong sam uh a, aksa, sazuksa, sialsa khamtakin kane hi. Nitak-3 Pasian thugenna ah khuazangin hong pai uh hi. Thugen nuam mahmah hi.

Kaciah ciangin thung-ip hawm khat kuahin hong sawl uh hi. Bang deihna hiam cih kathei kei hi. Lamdung aa inn om khempeuh in keelkongah hong pangin aaktui tangkhat ciat nongpia uh hi. Khuanawl katun ciangin thung-ip hong dim hi. Thung-ip dimin aaktui kapua hi. Khua nusia in kapaikhia uh hi. Sia Van Peo, Sia Mua Tin leh vanpua nih tawh kahi uh hi. Khe tawh ni-4 paina ahi hi. Kaciang khut ding singhiang hoih khat hong saatsak hi.

Khuagalmual tawh kidon eiu-eu kitelmuh mahmahna katun uh ciangin, lampi aa pai khempeuh pasal khat in hong huau a, " kua mah pau kei un" hong ci hi. " Naupangte a mai khuh un, Hausapi in hong mu ding hi<" ci hi. Rungri mual pen zahtak mahmah uh hi. Tua bangin kapaipai uh hi. Zanggam nehlam ciangin nisa mahmah hi. Ka tuithawl sungah tui om nawnlo hi. Aaktui-sial dawnin kapaipai uh hi. Tua tawh Ganggaw khua katungzo uh hi. Khualzin tampi tuingawlin keucip aa si tam mahmah kici hi. Tua aaktuite hangin nuamtakin katung uh hi.

Pawlpi deidanlo Christian khua pen nuam mahmah hi. Sia Van Peo pen nakhempeuh zatcing mahmah hi. Zatzangin muanhuai hi. Mikhempeuh tawh kizopdan siam mahmah hi. Midangte lungkimsak thei mahmah hi. Ka-it kapahtak mahmah kalawmhoih khat ahi hi.

Thang Siangh. zogampalpi@yahoo.com

No comments: